ინკლუზიური განათლება - ეს არის ახალის სიტყვა განათლების სფეროში, იგი თავის თავზე იღებს იმის უზრუნველყოფას, რომ თითოეულ ბავშვს შეექმნას აუცილებელი კომფორტი და ყველა საშუალება იმისათვის, რომ მან შესძლოს განათლების პროცესში სრულფასოვანი ჩართვა.
ინკლუზიური განათლება იღწვის ისეთი მეთოდოლოგიის განვითარებისკენ, რომელიც აქცენტს აიღებს ბავშვებზე და აღიარებს, რომ თითოეული მათგანი ინდივიდუმია, მიუხედავად მათი განსაკუთრებული და განსხვავებული შესაძლებლობისა. იგი ცდილობს შეიმუშავოს მიდგომა, რომლის მიხედვითაც სწავლა- განათლების მიღება იქნება დამაკმაყოფილებელი განსაკუთრებული შესაძლებლობის ბავშვებისათვის და ფიზიკური დარღვეულობა არ განაპირობებს სწავლის პროცესისგან ჩამორჩენას. ეს არის მთავარი პრინციპი ამ მართლაც ახალი მიმდინარეობისა და, თუკი სწავლა-განათლების პროცესი გახდება ყველასთვის ერთნაირად მისაწვდომი, მაშინ რა თქმა უნდა შედეგები გაცილებით ეფექტური და სასურველი იქნება. ყოველივე ამით კი პირველ რიგში საზოგადოება დარჩება მოგებული.
ინკლუზიურ სკოლებში სწავლება ეხმარება ბავშვებს შეიძინონ ცოდნა ადამაინის უფლებების დაცვის შესახებ (თუმცა მათ უშუალოდ არ უტარდებათ მსგავსი ტიპის გაკვეთილები), რაც ხელს შეგვიწყობს იმაში, რომ დისკრიმინაციის კოეფიციენტი დავიდეს ნულზე. ეს ძალზედ მნიშვნელოვანია, რადგან არა მარტო ცხოვრება იწყება ბავშვობიდან, არამედ ის საზოგადოებრივი აზრის და მომავლის საწყისიცაა.
ინკლუზიური განათლების აუცილებელი პირობები:ლების აუცილებელი პირობები:
ადამიანის უფლებათა დაცვის ვალდებულება თანაბრად უნდა იხილებოდეს ბავშვთა უფლებათა დაცვასთან. ანალიზი იმისა, თუ რაში მდგომარეობს ჭეშმარიტი ინტერესი კონკრეტული ბავშვისა, გვეხმარება იმის შეცნობაში, თუ რა შეიძლება იყოს მისთვის
ყველაზე საინტერესო და სასარგებლო. ფაქტები ცხადყოფენ, რომ ბავშვთა ინსტიტუციური აღზრდა (სპეციალურ სკოლებში, ინტერნატებში და ა.შ.) სავსებით ვერ აკმაყოფილებს ნაკისრ ვალდებულებებს.
მონაცემთა ანალიზი მეტყველებს იმაზე, რომ სოციალური მომსახურების გაუმჯობესება, მისი ხარისხი დამოკიდებულია მის მოქნილობასა და ადაპტირებულობაზე ინდივიდთა საჭიროებებთან.
რიგ შემთვევებში, რესურსები შეზღუდულია, მაგრამ ეს ჯერ კიდევ არ ნიშნავს, რომ ის მიუღწევადია. ჩვენ არ უნდა მოვდუნდეთ და დავკარგოთ ბრძოლისუნარიანობა. გამოცდილება გვასწავლის, რომ თუკი მონაწილეთა მიდგომა იქნება ინკლუზიური განათლების მეთოდოლოგიის შესაბამისი და ადეკვატური, შეუძლებელი არაფერი იქნება ჩვენთვის და შედეგის მიღწევას შეზღუდული რესურსების პირობებშიც შევძლებთ. საჭიროა ცოდნა ინკლუზიური განათლების ზოგიერთი გადამწყვეტი პრინციპებისა, რათა დავიზღვიოთ თავი განსხვავებულ კულტურასა და საზოგადოებაში სისტემის “იმპროტისგან”. უნდა მოხდეს რეალიზება ისეთი იდეებისა, რომელნიც ჩვენს საერთო ინტერესებზე და პრინციპებზე არიან დაყრდნობილნი. აი ისინიც:
1. როგორც წესი, ბავშვები დადიან ადგილობრივ (საკუთარ უბანში მდებარე) ბაღებშიდა საშუალო სკოლებში. ასეთივე უფლებებით და თანაბარი შესაძლებლობებით უნდა სარგებლობდნენ ინვალიდობის მქონე ბავშვებიც. და, თუ ამ სასწავლებლებს არ აქვთ პირობები მიიღონ განსაკუთრებული შესაძლებლობის მქონე ბავშვები, მაშინ ვალდებულია მთავრობა, ქალაქის მუნიციპალური, ან განათლების სამსახური, რომ მოახდინოს მათი ადაპტაცია, რათა ბავშვები არ ჩამორჩნენ სასწავლო პროგრამას, არ დარჩნენ სასწავლო პროცესის მიღმა.
2. მეთოდოლოგია შემუშავებულია განსხვავებული შესაძლებლობის ბავშვების მხარდასაჭერად (თუმცა ამ სწავლებით, მხოლოდ განსხვავებული შესაძლებლობის მქონე ბავშვების სწავლის კოეფიციენტი როდი იწევს მაღლა, არამედ ყელა ბავშვის კვალიფიკაცია ერთნაირად უმჯობესდება).
3. ყველა ბავშვი, რომელიც მონაწილეობას იღებს ბაღში, ან სკოლაში მიმდინარე ღონისძიებებში (ექსკურსია, სპორტული თამაშები, კონკურსები, შემოქმედებითი საღამოები), არის ინკლუზიური.
4. ბავშვის ინდივიდუალური სწავლება გამართლებულია, თუკი მასში ჩართულნი იქნებიან მასწავლებლები, მშობლები და საერთოდ ყველა, ვისაც შეუძლია მსგავსი თანადგომა გასწიოს.
ინკლუზიური განათლება, თუკი იგი დაფუძნებულია სწორ პრინციპებზე, გვეხმარება ჩვენ, რათა აღკვეთილ იქნეს დისკრიმინაციის გამოვლინების ნებისმიერი ფორმა და საშუალებას აძლევს განსხვავებული შესაძლებლობის მქონე ბავშვებს ისწავლონ, აღადგინონ საკუთარი უფლებები, რაც იმის სარწმუნო ბაზისი იქნება, რომ ბავშვები მომავალში საზოგადოების სრულფასოვანი წევრები გახდებიან.
არსებობს კიდევ რამდენიმე საერთაშორისო კონვენცია და ხელშეკრულება, რომელთა გამოყენებამშეიძლება, ასევე სარგებელი მოგვიტანოს:
ბავშვთა უფლებების დაცვის კონვენციაში ცენტრალური ადგილი უჭირავს ყველა ბავშვის თანაბრად განვითარების პრინციპს. მისი მიხედვით დაგმობილია დისკრიმინაციის ყოველგვარი პირდაპირი, თუ ფარული გამოვლინება და აქცენტი კეთდება საკუთრივ ბავშვის, და არა სისტემის, ინტერესებზე... განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია იმის ხაზგასმა, რომ, თუ 23-ე სტატია მიმართულია განსაკუთრებული შესაძლებლობის ბავშვების უფლებათა დაცვაზე, ყველა სხვა დანარჩენი სტატია ერთნაირად არის განსაზღვრული როგორც ინვალიდობის არმქონე ბავშვებისათვის, ასევე მათთვის, ვისაც ცხოვრება უხდება ფიზიკური დარღვეულობის ფონზე. იუნესკო გამოდის ინიციატივით, რათა თანაბარ უფლებებში იცხოვროს ყველა ბავშვმა, მათ შორის ინვალიდობის მქონე ბავშვებმაც, ვალდებულება, რომელიც 1994 წელს იქნა მიღებული სალამანკაში (ესპანეთი) გვაძლევს მკაფიო მიმართულებას ინკლუზიური მიდგომების შესახებ, ეს მიმართულება გამოყენებული იქნება ზოგადად ბავშვებზე, მათ--შორის ინვალიდობის მქონე ბავშვებზე (სალამანკას დეკლარაცია 1994 წ.). უნდა მოხდეს ამ ვალდებულებათა კარგად შესწავლა და ფართო გამოყენება.
დასასრულს:
ყოველი ძალისხმევა, რომელიც დაფუძნებულია ინკლუზიურ განათლებაზე, მართებული და მისაღებია. თუკი ჩვენ მას მივუდგებით სიბრალულისა და ქველმოქმედების ქვეტექსტით, მაშინ შედეგები წინასწარვე ჩავარდნისთვის განიწირებიან. ყველა ბავშვს შეუძლია ისწავლოს! ამისთვის მხოლოდ შესაბამისი პირობების შექმნაა საჭირო.
არსებობს სასწავლებლები, სადაც სხვა ბავშვების გვერდით, სწავლობენ განსხვავებული შესაძლებლობის მქონე ბავშვებიც და ისინი თავის საქმეს საკმაოდ კარგადაც უძღვებიან! თუკი ინკლუზიური განათლების მეთოდები შემუშავებულნი იქნებიან მისი პრინციპების დაცვის მიხედვით, მაშინ თითოეული ბავშვი შეძლებს სწავლის პროცესში ჩართვას და თანატოლების წრეში საკუთარი ადგილის პოვნას და დამკვიდრებას. ამ პრინციპების მნიშვნელობა ძალზედ დიდია, რადგან ეს არის წინაპირობა, რომ ჩვენი დღევანდელი ნასაუბრები, ხვალ ისეთ სინამდვილედ იქცეს, რომლის გარეშეც ვერ იარსებებს ჯანსაღი საზოგადოება.
|
|
No comments:
Post a Comment